Op iedere leestoets vind je wel een vraag die over tekstverbanden gaat.

Maar wat betekent deze term eigenlijk?

Mr. Chadd legt het voor je uit!

Met tekstverbanden bedoelen we de relaties tussen verschillende delen van een tekst (bv. alinea’s of zinnen). Meestal hebben dit soort tekstdelen namelijk aparte functies.

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat zin 1 een oorzaak vertelt (bv. Het heeft al maanden niet meer geregeld) en zin 2 een gevolg (bv. Daardoor is de oogst van de boeren mislukt). Dit verband (oorzaak-gevolg) is slechts eentje van veel meer mogelijke verbanden. Laten we ze even op een rijtje zetten, samen met signaalwoorden waaraan je een verband kan herkennen:

Tijd

De alinea’s zijn geordend op tijd. Wat gebeurde eerst en wat daarna?

• Signaalwoorden: Vroeger, voordat, nadat, eerst, daarna.

Opsomming

De alinea’s vertellen verschillende delen van één opsomming.

• Signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, ook, bovendien, en, vervolgens.

Vergelijking

De alinea’s maken een vergelijking tussen verschillende dingen.

• Signaalwoorden: zo, in vergelijking met, evenals.

Tegenstelling

De alinea’s vertellen twee tegenovergestelde dingen zien.

• Signaalwoorden: maar, toch, hoewel, echter, daarentegen.

Oorzaak-gevolg

Alinea 1 vertelt de oorzaak van wat in alinea 2 verteld wordt.

• Signaalwoorden: door(dat), waardoor, te danken aan.

Toelichting

Alinea 2 legt uit wat in alinea 1 bedoeld wordt.

• Signaalwoorden: ik bedoel, een voorbeeld (hier)van, ter illustratie

Argumentatie

Alinea 1 geeft een stelling, de alinea(‘s) daarna geeft/geven argumenten.

• Signaalwoorden: want, daarom, omdat, immers, vanwege.

Doel-middel

Alinea 1 vertelt een doel, alinea 2 hoe dat doel bereikt kan worden.

• Signaalwoorden: om te, door middel van, met, daarmee, waarmee.

Samenvattend

De alinea geeft een samenvatting van de alinea’s daarvoor.

• Signaalwoorden: samengevat, al met al, vandaar dat.

Concluderend

De alinea sluit een tekst(deel) af en geeft een conclusie.

• Signaalwoorden: kortom, dus, daarom, hieruit volgt.

Dit zijn de 10 meest voorkomende tekstverbanden. Deze komen vaak terug in teksten! Soms komt het voor dat alinea’s of zinnen dezelfde verbanden hebben, dat is geen probleem.

En nu jij!

Wil je nog even oefenen met tekstverbanden? Schrijf dan op welke verband er bij deze zinnen is.

1. Ik wil graag een voldoende halen voor mijn tentamen Nederlands. Daarom wil ik nu al gaan beginnen met leren.
2. Ik vind dat de school ons donderdag een vrije dag moet geven, omdat we anders de halve finale van het WK voetbal missen!
3. Een deel van de Nederlanders vindt dat Zwarte Piet moet veranderen naar Roetveegpiet. Een andere groep is daar echter op tegen!

Vaak problemen bij Nederlands? Met onze bijlessen is dat verleden tijd!

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Signaalwoorden

Tekstdoelen

Samenvatting maken