Je hebt hem vast wel eens een keer gezien tijdens de aardrijkskundeles, het demografisch transitiemodel.

Maar wat zijn nou die verschillende fases? Mr. Chadd legt het voor je uit!

Wat het demografisch transitiemodel eigenlijk doet, is het vergelijken van geboorte- en sterftecijfers. Op deze manier kan de bevolkingsgroei of –afname worden afgeleid. Op het moment dat het geboortecijfer hoger is dan het sterftecijfer, spreken we van een geboorteoverschot. Wanneer dit andersom is, dan spreken we een sterfteoverschot.

Wat ook nog belangrijk is om te onthouden, is dat de armere landen in de eerste fases zitten en hoe rijker een land wordt, hoe hoger de fase is waar ze in zullen zitten. We zullen nu de fases één voor één behandelen.

Fase 1

De eerste fase van het demografisch transitiemodel wordt gekenmerkt door een enorm hoog geboorte- én sterftecijfer. Hierdoor groeit de bevolking nauwelijks. Er werden veel kinderen geboren omdat ze nodig waren om mee te werken om geld te verdienen. Bovendien was er nog geen sprake van geboorteplanning in deze tijd. Daarnaast waren veel mensen streng gelovig en ze plantten zich daarom veel voort. Ook het sterftecijfer was erg hoog, dit kwam door veel ziekten, hongersnoden, slechte hygiëne en weinig medische kennis.

Fase 2

In de tweede fase blijft het geboortecijfer onverminderd hoog. Echter, het sterftecijfer daalt enorm. Kortom, de bevolking begint steeds harder te groeien! Dit had meerdere redenen. Zo verbeterde de medische kennis en daarom de zorg enorm. Ook waren dit de tijden dat er waterleidingen en rioleringen werden aangelegd. Dit alles zorgde ervoor dat er minder mensen stierven.

Fase 3

In fase 3 blijft het sterftecijfer laag, maar begint ook het geboortecijfer te dalen. De bevolkingsgroei neemt weer af. Let op! Er is dus nog steeds sprake van bevolkingsgroei, omdat we nog steeds een geboorteoverschot hebben. Er waren steeds minder kinderen nodig om aan het werk te gaan, daarom zien we in deze fase het geboortecijfer flink dalen.

Zo werkt onze app

• Start met vragen

Fase 4

Hier zijn zowel het geboorte- als het sterftecijfer laag. Dit is een fase waar de meeste welvarende landen in zitten. Er is nauwelijks sprake van bevolkingsgroei. Dit komt door onder andere geboortebeperking (anti-conceptie), de verbeterde positie van vrouwen (werk, carrière) en het feit dat mensen steeds later trouwen.

Fase 5

Fase 5 is toekomstmuziek. In deze fase wordt voor het eerst een sterfteoverschot verwacht. Dit komt doordat we steeds meer te maken krijgen met vergrijzing. Vergrijzing houdt in dat het aandeel van ouderen in de bevolking stijgt, daardoor stijgt ook de gemiddelde leeftijd.

Oefenvraag

In welke fase zit Nederland volgens jou? En waarom?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Demografische druk

Sociale demografie

Urbanisatie