De Verlichting, een belangrijke stroming in de geschiedenis, maar wat hield het ook alweer in?

De Verlichting was een politieke en filosofische stroming die opkwam tijdens de 18e eeuw in Europa. De Verlichting ontstond in landen met godsdienstvrijheid en waar controversiële boeken mochten worden gedrukt, er was geen koning die dat verbood. Voorbeelden van dit soort landen zijn Engeland en Nederland. Later in de 18e eeuw werd Parijs het centrum van de Verlichting, mede dankzij denkers als Montesquieu en Voltaire. Tijdens de Verlichting kwamen er nieuwe ideeën over hoe de ideale samenleving eruit zou moeten zien. Vrijheid en gelijkheid waren de belangrijkste speerpunten om een ideale samenleving te kunnen bereiken.

Het ontstaan van de Verlichting

De 18e eeuw was een periode in de geschiedenis waarin veel vooruitgang werd geboekt. Er werden steeds meer uitvindingen gedaan en mensen ontdekten steeds meer van de wereld. Mensen waren erg optimistisch over de toekomst en waren van mening dat er met gezond verstand en goed nadenken een heleboel te bereiken was. Dit is verlicht denken. In deze periode kwam ook het idee naar voren dat verstand en kennis belangrijker moest worden dan bijvoorbeeld geloof. Mede dankzij de verlichte ideeën werd de macht van de koning en de adel steeds kleiner, de burgers kregen juist meer macht. Zij begonnen op te komen voor hun mening.

Zo werkt de app

• Check het nu

Beroemde verlichtingsdenkers

• Montesquieu is bekend van de Trias Politica en vond dus dat niet alle macht bij de koning hoorde te liggen maar dat er verschillende machten moesten zijn die elkaar controleren.
• Rousseau is bekend door het uitwerken van de volkssoevereiniteit, dit betekent dat het volk in principe altijd zelf zou moeten kunnen beslissen op welke manier het bestuur wordt vormgegeven. Burgers moesten volgens Rousseau hun soevereiniteit geven aan een volksvergadering, die de beslissingen voor hun zouden maken. Dat zien we nu in Nederland ook nog, de regering en de Tweede Kamer maken namelijk de beslissingen.

• Locke vond dat de overheid als belangrijkste taak had om de rechten van de burgers te beschermen. Hij vond dat het volk macht moest geven aan de koning, en hij was het dus oneens met de droit divin . De droit divin zegt dat de koning de macht heeft gekregen van God. Locke lijkt in die zin dus ook wel een beetje op Rousseau.
• Voltaire was heel erg kritisch op de katholieke kerk. Het meest ideale systeem was volgens Voltaire het absolutisme. Volgens het absolutisme neemt de koning goede beslissingen voor het volk, omdat het volk te dom zou zijn om deze beslissingen zelf te nemen.

Oefenvraag :

“De machten in een samenleving moeten worden gescheiden”. Van welke beroemde verlichtingsdenker zou deze uitspraak kunnen zijn?

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Abolitionisme

De sociale kwestie

Wetenschappelijke revolutie