Vernieuwing van een stad: waarom is deze upgrade nodig?

Steden worden voortdurend vernieuwd: nieuwe woonwijken, nieuwe winkelcentra, nieuwe studentenwoningen en nieuwe bedrijven.

Maar waarom gebeurt dit eigenlijk? En wat zijn de gevolgen hiervan voor de mensen die in de steden wonen? Mr. Chadd legt het je graag uit door je mee te nemen door de tijd.

De jaren ‘80

In deze tijd bleek hoe rampzalig de situatie eigenlijk was. Vooral de negentiende-eeuwse arbeiderswijken, die gebouwd werden ten behoeve van de industrialisatie, en de vooroorlogse wijken (tussen 1870 en 1940 gebouwd) bleken veel te primitief te zijn om goed in te kunnen leven. Daarom werd besloten om steden te vernieuwen en onder meer deze woningen aan te passen. Mensen moesten immers wel comfortabel in hun eigen huis kunnen leven. Hiervoor werd een beleid van renovatie en sanering gebruikt. Dit houdt in dat bestaande woningen die nog in goede staat zijn worden opgeknapt (renoveren), terwijl de overige woningen worden gesloopt. In de plaats daarvan worden dan nieuwe woningen gebouwd, die wel aan de gestelde eisen voldoen. Vaak bleef het echter bij renovatie, waardoor de huizen wel beter werden, maar de wijken zelf niet. Het bleef nog steeds armzalig met slechts een goedkope supermarkt en een hangplek voor jongeren.

De jaren ‘90

In deze periode gingen mensen steeds meer geld verdienen, waardoor ze zelf maar besloten hun woningen op te knappen. Zo leek een herstructurering plaats te vinden. Naast sociale huurwoningen, die bleven bestaan voor onder meer studenten die niet veel geld hadden, werden ook steeds meer duurdere woningen gebouwd. Voorbeelden hiervan zijn nieuwbouwwijken aan de randen van de steden, Vinex-wijken genaamd. Hierdoor trokken mensen met meer geld terug naar de steden en werd het armzalige karakter van de wijken stukje bij beetje verdrongen. Zodra welvarender mensen in de steden kwamen, kwam er ook meer ruimte en geld vrij om meer voorzieningen te vestigen, zoals bijvoorbeeld een school, een kinderopvang of een dure bakker. Dit noemt men gentrification .

Samenstelling in Nederland

In ons kikkerlandje hebben we niet veel scheiding tussen de rijke en de armere mensen in de steden. Deze scheiding noemt men segregatie . Het ontbreken hiervan in onze steden is een gevolg van de stadsvernieuwing en herstructurering: ondanks dat veel nieuwe woningen werden gebouwd, bleven in elke stad wel sociale, goedkopere huurwoningen overeind om te zorgen dat ook de minder welvarende mensen een plekje konden vinden om te leven. In Nederland zie je wel veel segregatie in etniciteit, dus de afkomst van mensen. Je ziet hierbij dat mensen met eenzelfde afkomst vaak bij elkaar gaan wonen, bijvoorbeeld om makkelijker contact met elkaar te kunnen onderhouden of omdat ze dicht bij bepaalde voorzieningen wonen die voor hen gebruikelijk zijn. Deze segregatie is echter ook een gevolg van een gebrek aan welvaart. Mensen met een migratieachtergrond, die niet uit het westen komen, zijn namelijk vaak lager opgeleid en kunnen daardoor niet een goede baan vinden. Ze hebben daarom het geld niet om in duurdere wijken te komen, waardoor ze uiteindelijk allemaal samen in een goedkopere wijk komen te wonen.

Deze goedkopere woningen zijn nog steeds niet helemaal naar wens. Ze kunnen bijvoorbeeld van slecht materiaal zijn gebouwd en heel klein zijn. Vaak zullen jongeren hierdoor eerder op straat komen om hier buiten te spelen in plaats van opgesloten te zitten in hun kleine huisje. Uiteindelijk kan dit het karakter van de wijk aantasten, omdat het eerder wordt aangemerkt als probleemwijk met veel hangjeugd en kleine, slechte woningen.

Oefenvraag: test jezelf!

Ondanks alle processen van vernieuwing in ons land bestaat nog steeds een scheiding tussen bepaalde bevolkingsgroepen. Leg uit hoe je deze scheiding noemt, wat de oorzaken hiervan zijn en welke gevolgen hierdoor kunnen ontstaan.

Leerlingen die hier vragen over hebben, keken ook naar:

Gentrificatie

Agglomeraties

Buurtprofiel